تی. اس. الیوت: «در ابتدا برای هیچ‌ کس جز خودت ننویس»

گزارشی از نامه‌ی گرم و کنایه‌آمیز توصیه‌های الیوت به دختری شانزده ساله که می‌خواهد نویسنده شود

نویسنده: ماریا پاپووا

ترجمه: سارا محمدی اردهالی

زیست‌شناس دریایی بزرگ و نویسنده، ریچل کارسون، دختر نابینایی را که عاشق نویسنده شدن بود، این‌گونه نصیحت می‌کرد: «اگر چیزی را می‌نویسی که خودت عمیقن به آن فکر می‌کنی و حسش می‌کنی و برایت جالب است، برای دیگران نیز جالب خواهد بود.»

شش سال پیش‌تر روز ولنتاین ۱۹۵۲، یک دختر شانزده ساله به نام آلیس کویین که خودش را «مشتاق نویسنده شدن» معرفی می‌کرد، با تی. اس. الیوت (۲۶ سپتامبر ۱۸۸۸- ۴ ژانویه ۱۹۶۵) – وقتی که از مشهورترین نویسندگان دنیا بود – مکاتبه کرد. او امیدوار بود که الیوت احتمالن به پرسش‌های مختلف او در مورد روند خلاقانه‌، و اینکه چه چیزهایی برای نویسنده شدن لازم است، و این که چطور خود او توانایی‌ا‌ش در خلاقیت را رشد داده است، پاسخ دهد.

الیوت برخلاف کارسون و آلبرت انیشتین (کسانی که غالبن به نامه‌های طرف‌دارانشان، به‌ویژه جوانان، پاسخ می‌دادند) به ندرت این کار را می‌کرد. اما در پرس‌و‌جوی صادقانه‌ی دختر جوان، چیزی الیوت را تحت تاثیر قرار داد. پاسخ او – کاملن گرم، با کنایه‌های به اندازه و پر از نکات ساده‌ی حکیمانه‌ – شاید یکی از مستقیم‌ترین اظهار‌نظرهایش درباره‌ی نویسندگی بود.

این نامه تنها در کتاب الفبای هاکنی چاپ شده است – یک پروژه‌ی خیریه‌ی جالب و فراموش‌شده در سال ۱۹۹۱برای جمع‌آوری کمک برای تحقیق روی بیماری ایدز، شامل یادداشت‌های کوتاهی از نویسندگان مشهور جهان بر اساس حروف الفبا، که هر کدامشان توسط دیوید هاکنی تصویرگری شده بود.  والری، همسر الیوت،‌ بعد از مرگ او، پاسخ الیوت را که به آلیس کویین داده بود تحت عنوان حرف ‌اول نام فامیلش «کیو» منتشر کرد.

الیوت نزدیک به چهار دهه بعد از خلق شاهکارش، «عاشقانه‌ی جی‌. آلفرد پروفراک»، و چهار سال بعد از دریافت جایزه‌ی نوبل ادبیات، به نویسنده‌ی جوانِ جویای نام می‌نویسد:

خانم آلیس کویین عزیز،

به دلیل کار زیاد، معمولن نامه ها را جواب نمی‌دهم؛ اما نامه‌ی شما را دوست داشتم و خوش‌حالم که شما به مدرسه‌ی کاتولیک می‌روید. نمی‌توانم بگویم چگونه تمرکز کنید؛ این همان چیزی‌ست که تمام زندگی‌ام سعی کرده‌ام یاد بگیرم. تمرین‌های معنوی برای یادگیری تمرکز هست ولی من آدم مناسبی نیستم برای درس دادن چیزی که خودم مشغول یادگرفتنش هستم. تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که اگر به اندازه‌ی کافی علاقه‌مند هستید و برایتان اهمیت دارد، تمرکز خواهید کرد. ولی کسی نمی‌تواند به شما بگوید که چگونه شروع به نوشتن کنید. تنها دلیل خوب برای نوشتن این است که فرد چاره‌ای جز آن ندارد. شما هفت سوال پرسیدید. یک اتفاق در کودکی، باعث نویسنده شدن فردی نمی‌شود. اتفاقات بسیار و دلایل متعددی هستند که پنهان هستند.

الیوت، هم‌صدا با کارسون، اضافه می‌کند:

توصیه‌ی من به نویسندگان آینده این است که در ابتدا برای هیچ‌کس جز خودتان ننویسید. فرقی نمی‌کند که چه تعداد مدرک دارید یا ندارید. این‌که چقدر در دانشگاه یا به تنهایی آموخته‌اید اهمیت دارد. فکر کنم مقاله‌ی مورد علاقه‌ی من، مقاله‌ام در مورد دانته باشد، نه اینکه من در مورد دانته زیاد می‌دانم اما چیزی را که در موردش نوشتم دوست دارم. سرزمین بی حاصل، مشهورترین اثر من است، اما نه محبوب‌ترینم.

آلیس سوال‌هایی در مورد انتقادهای اخیر در مورد شخصیت و شعر او کرد: این اتهام کلیشه‌ای که هر چیز پیچیده‌ای خود بخود مربوط به نخبگان است. او در جواب می‌گوید:

جالب است شنیدن اینکه کونیتز و هیکرفت بگویند که ترجیح من ارتباط با نجیب‌زادگان و اهالی خاص کلیسا است اما من علاقه‌مند به آشنایی با هر جور فردی به علاوه‌ی نجیب‌زادگان و اهالی کلیسا هستم: پلیس، لوله کش و نیز مردم عادی.

الیوت برمی‌گردد به این موضوع که چگونه می‌توان برای نویسندگی مجهز شد:

همیشه لازم نیست درباره‌ی موضوعی، شناخت زیادی داشت تا بتوان آن را تدریس کرد: چیزی که فرد لازم دارد بداند چگونگی آموزش آن موضوع است. من به مدرسه‌ی خیلی خوبی به نام سنت لوییس در میزوری رفتم که دیگر وجود ندارد. در آن‌جا لاتین، یونانی، فرانسوی و ریاضیات را خوب آموختم. آنها موضوعاتی مادر هستند که باید در مدرسه یاد گرفت. خوش‌حالم که آنها را خوب آموختم، به جای اینکه مجبور باشم درسی با موضوع مثلن تی. اس. الیوت بخوانم. من در دانشگاه موضوعات متعدد و زیادی را خواندم و در هیچ‌کدام عمیق نشدم. شروع درست آموختن این است که لاتین، یونانی، فرانسوی، ریاضیات و ملزومات دین مسیحی را بیاموزید.

زندگی در لندن را دوست دارم، چون شهر من است و با این‌جا بودن از هر جای دیگری خوش‌حال‌ترم.

با بهترین آرزوها،

تی. اس. الیوت

منبع